Fatih, Mehmet Şemsettin Efendi Tekkesi
MEHMED ŞEMSEDDİN EFENDİ TEKKESİ
Eser, Hırka-i Şerif semtinde, Mimar Sinan Mahallesi, Keçeciler caddesi, 1518 ada, 3. parselde yer alan bir Kâdiri tekkesidir. Tekke, Şeyh Mehmed Şemseddin Efendi tarafından, 18. yüzyılın son çeyreğinde kurulmuş olup vakfiye tarihi 1203/1788’dir. Kaynaklarda Mehmed Şemseddin Efendi’nin, meşhur âlim Akşemseddin’in torunlarından olduğu belirtilmektedir. Büyük ihtimalle yanındaki Akşemseddin Camii gibi Fatih Sultan Mehmed’in Akşemseddin’e temlik ettiği arazinin bir parçasıdır. Mehmed Efendi, aynı zamanda Kâdiriliğin “Resmiye” kolunu kuran Şeyh Mustafa Ahi Resmi Efendi’nin (ö. 1208/1793) halifelerindendir. Mehmed Şemseddin Efendi, 1227/1812 senesinde vefat ederek binanın yola bakan tarafında yer alan tekkeye ait türbeye defnedilmiştir. Yerine oğlu Şeyh Ahmed İzzeddin Efendi postnişin olsa da bir yıl sonra 1228/1813 yılında o da vefat etmiştir. Onun yerine, Mehmed Şemseddin Efendi’nin diğer oğlu Şeyh Mehmed Muhyiddin Efendi geçerek uzun yıllar burada postnişin olarak bulunmuştur. Mehmed Muhyiddin Efendi, 51 yıl sonra 1279/1862 tarihinde vefat etmiştir. Yerine, torunu Hayrullah Efendi şeyh olmuş ve bu zât tekkenin son postnişîni olmuştur. 1334/1918 tarihli tekâya defterinde, tekke şeyhi olarak Hayrullah Efendi’nin adı yer almaktadır. Ayin günü perşembe olarak belirlenen tekke zamanla harap olmuş, 1311/1893 senesinde Müşir Asaf Paşa tarafından yeniden inşa edilmiştir. Halen türbe kapısı üzerinde yer alan talik hat ile yazılmış yenileme kitabesi şöyledir:
“Es-Sultan İbnu’s-Sultan El-Gâzî Abdülhamid Hân-i Sânî Hazretlerinin
Asr-ı hümâyûn-ı mülûkânelerinde müşîrân-ı ‘izâmdan Asaf Paşa
Hazretleri işbu dergâh-ı şerîfi müceddeden inşa eylemiştir. Sene 1311”
Tekke, Perşembe Tekkesi, Akşemseddin Tekkesi ve Muhyi Efendi Tekkesi olarak da adlandırılır. Dergâh binası, 1925’ten sonra bakımsız kalmış, iki katlı ahşap meşrutahanesi, 1965 Aralık ayında Anıtlar Yüksek Kurulu’ndan izin alınmadan yıktırılmıştır. Bu tarihlerde binayı incelemeye gelen kurul üyeleri tekkenin yanındaki türbede bulunan sandukalardan birinin baş tarafında yine talik hat ile yazılmış on üç beyitlik bir levha görmüşlerdir. Bu sırada türbenin de çatısı çökmüş bir vaziyettedir. Günümüze sadece arsası ve bakım görmüş türbesi gelebilmiştir. Arsada tekkeden kalma küçük bir duvar bakiyesi mevcuttur. Tekke, Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından Fatih’te birçok tarihi eseri ihya etmiş Hırka-i Şerif Vakfı’na tahsis edilmiştir.
Fotoğraf Galerileri
semsettin efendi